Obecnie ludzie nie mają czasu, by dokładnie analizować wszystkie docierające informacje. Aby dobrze zrozumieć tradycyjny zapis tekstowy, potrzebny jest czas, skupienie, a przede wszystkim – rozumienie odpowiedniego kodu.

Czytanie tekstu w książce wymaga więc wielu umiejętności oraz sprzyjających okoliczności. W innym wypadku niemożliwe jest pełne zrozumienie komunikatu. Natomiast odczytanie przesłania, jakie niesie obraz, nie wymaga spełnienia aż tylu warunków – możemy go odpowiednio zinterpretować w krótkim czasie, bez znajomości kodu językowego. Dzięki temu możliwe jest przekazywanie ważnych informacji, bez konieczności posługiwania się znakami pisma, a ikonizacja kultury masowej stała się wyznacznikiem naszych czasów.

Ikonizacja kultury i archetypy na naszej mapie myśli

Całe nasze życie składa się z szeregu zdarzeń, które w naszej pamięci przechowywane są w formie obrazów, tworząc w ten sposób nasze wspomnienia. Wizerunki myśli nie mają charakteru przedmiotów, są raczej pewnego rodzaju archetypami rzeczy, które do tej pory widzieliśmy i przeżyliśmy. Obrazy te przechowywane są w naszej pamięci w uproszczonej postaci, tworzą pewnego rodzaju schematy, które zbliżają się do znaków. Same znaki pisma pozostają w naszym wyobrażeniu obrazami. Kiedy uczymy się pisać, poznajemy właściwy dla danego języka kod, a następnie utrwalamy w pamięci poszczególne wyrazy. Gdy zaczynamy czytać, początkowo śledzimy kolejne litery składając je w słowa. Z czasem, gdy w pamięci utrwalimy pewien zasób wyrazów, w myślach rozpoznajemy całe grupy słów. Wystarczy niewielka zmiana w odczytywanych konfiguracjach, by nasz proces odbioru tekstu został zaburzony. Wynika to stąd, że w naszej podświadomości każdy wyraz staje się schematem, uproszczonym obrazem, który powiązany zostaje z konkretnym znaczeniem. Dlatego bardzo ważne jest, by tekst jaki czytamy spełniał powszechnie przyjęte normy, zwłaszcza dotyczące kroju czcionek i układu graficznego.

Proces zapamiętywania

Naukowcy już dawno udowodnili, że dużo łatwiej zapamiętujemy obrazy niż tekst. W naszej pamięci przekładamy komunikaty obrazowe ponad przekaz językowy. Zjawisko to jest często wykorzystywane w procesie uczenia się – dużo szybciej przyswajamy wiedzę, która angażuje nasze bodźce wizualne. Zmysł wzroku odgrywa istotną rolę w procesie edukacji, dzięki niemu przyswajamy większość informacji. Jednak w otaczającym świecie nasz wzrok jest rozpraszany przez nadmierną ilość różnorodnych obrazów i symboli. Utrudnia to skuteczną komunikację oraz powoduje, że nie przyswajamy wszystkich docierających do nas przekazów. Wybieramy tylko te, które uznamy za istotne, bądź takie które przyciągną naszą uwagę. Dlatego ważne jest to w jaki sposób zostanie zbudowany przekaz. Istotna jest nie tylko forma, ale i odpowiednia kolorystyka. Żyjemy w świecie obrazów, to one decydują o tym jak postrzegamy świat.

Alfabet jako źródło inspiracji

Współcześnie pismo poddawane jest różnym przekształceniom, które mają sprawić, że nasza komunikacja będzie efektywniejsza i bardziej atrakcyjna. Modyfikacji ulegają nie tylko kroje czcionek, ale także całe teksty. Pojedyncze litery przestają być tylko znakami pisma, a zaczynają funkcjonować jako indywidualne obrazy. Alfabet nie jest jedynie systemem znaków, zaczyna być częścią wizualnego świata i stanowi inspirację dla wielu dziedzin sztuki. Na co dzień obserwujemy wiele form, które świadczą o wzajemnym przenikaniu się dwóch, na pozór odległych systemów zapisu. Znaki alfabetu i obrazy tworzą współczesny język, który coraz częściej sięga do korzeni pisma. Elementy graficzne współistnieją z tradycyjnym tekstem, doskonale go uzupełniając. Powoli zaciera się granica między światem pisma i światem obrazu, a ich wzajemne przenikanie świadczy o ciągłej ewolucji języka i systemu komunikacji międzyludzkiej.

Moim zdaniem, mimo wielu korzyści jakie niesie ze sobą ikonizacja kultury, obraz nigdy nie wyprze języka pisanego. Wynika to głównie z mnogości interpretacji charakterystycznej dla wizualnego świata. Wieloznaczność obrazów była głównym powodem, dla którego powstało pismo alfabetyczne. Dopiero zapis wykorzystujący litery, umożliwił jednoznaczną i sprawną komunikacje, bez względu na czas i odległość. Obraz jest doskonałym uzupełnieniem przekazu słownego, jednak nigdy nie będzie w stanie ostatecznie go zastąpić.