Każdy z projektantów w swojej pracy twórczej będzie musiał zmierzyć się tematem pozyskiwania grafik i zdjęć do swoich prac. Jest to praktycznie niemożliwe, aby twórca samodzielnie przygotowywał wszystkie zdjęcia i grafiki. I tu zazwyczaj pojawia się problem – skąd wziąć zdjęcia, najlepiej bezpłatne, których można użyć bez dodatkowych ograniczeń? Co jeśli już znajdziemy darmowe zdjęcia? Oznaczenia licencji i ich typy nie zawsze są dla nas jasne.

Darmowe zdjęcia – licencje

Od razu uprzedzam, że bezrefleksyjne szukanie i wklejanie zdjęć znalezionych w Google nie jest dobrym pomysłem. Zanim zaczniemy szukać, warto wiedzieć z jakimi rodzajami praw autorskich możemy się zetknąć w popularnych bankach zdjęć i wyszukiwarkach. Nie chcę przeklejać treści z Wikipedii, ale polecam Wam odwiedzenie tej strony. Znajdziecie tam najważniejsze typy licencji wraz z ich opisami.

Jak rozpoznać typy licencji

To co według mnie najistotniejsze dla przeciętnego użytkownika, to rozróżnienie, które licencje są naprawdę nieograniczone. Wiele osób uważa, że jeśli zdjęcie jest na dowolniej licencji Creative Commons, to może wykorzystać bez żadnych ograniczeń. To niestety duży błąd. Zgodnie z Definicją Wolnych Dóbr Kultury tylko część licencji Creative Commons może być uznana za rzeczywiście wolne. Są to licencje: CC-0, CC-BY oraz CC-BY-SA. Pozostałe licencje Creative Commons są uważane za niezgodne z ideą pełnej otwartości zasobów.

Dla większość z nas najbardziej pożądanym typem licencji jest CC-0. Jest to jednostronne oświadczenie twórcy, który zrzeka się wszystkich praw jakich można się zrzec w danym systemie prawnym oraz przekazuje dzieło do domeny publicznej. Oznacza to, że z materiałów udostępnionych na CC-0, możecie korzystać bez podawania autora ani umieszczania notki licencyjnej.W niektórych krajach część praw jest niezbywalna – w tym niestety w Polsce. Z tego powodu w ramach oświadczenia CC-0 znajduje się tak zwana licencja zapasowa (fallback license), która otwarcie licencjonuje treść w najszerszym zakresie dopuszczalnym przez miejscowe prawodawstwo.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o licencjach bezpośrednio u źródła, możecie odwiedzić oficjalną stronę licencjodawcy. Choć według mnie zapisy na tej stronie są dość trudne do przyswojenia, do tego napisane językiem prawniczym, co może zniechęcić do zagłębiania się w temat. Jednak jak powszechnie wiadomo, nieznajomość prawa nie zwalnia z jego stosowania. Dlatego poniżej przedstawiam to co każdy użytkownik banków zdjęć powinien wiedzieć:

CC0 (Domena publiczna)

Oznaczenie CC0 nie jest tak naprawdę licencją Creative Commons, a po prostu oznaczeniem domeny publicznej. Pliki udostępniane w ten sposób można praktycznie dowolnie wykorzystywać, ponieważ nie podlegają one żadnym znanym ograniczeniom prawa autorskiego. Zdjęcie z domeny publicznej można swobodnie zwielokrotniać, zmieniać i rozpowszechniać oraz wykonywać dowolny utwór, także w celach komercyjnych, bez konieczności pytania o zgodę. Reasumując: jeśli chcecie korzystać bez ograniczeń z danego zdjęcia, szukajcie oznaczeń CC0 lub informacji, że zdjęcie zostało przekazane do domeny publicznej.

Wracając do początku mojego wpisu – szukanie bezpłatnych zdjęć w Google nie zawsze skazane jest na porażkę. Google udostępnia swoim użytkownikom przeszukiwanie swoich zasobów według różnych typów licencji. Wystarczy w wyszukiwarce obrazów kliknąć na „Narzędzia wyszukiwania”, potem wybierać z listy rozwijanej „Prawa do użytkowania” i zaznaczyć jedną z kilku opcji. Czasem w popularnej wyszukiwarce znajdziecie naprawdę atrakcyjne darmowe zdjęcia – licencje do nich powinny być ustawione jako „Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją”.

Od razu zachęcam Was do przeczytania kolejnego wpisu w który pokaże Wam moje ulubione banki zdjęć:-) Wszystkie wybrane przeze mnie banki oferują pliki w ramach licencji CC-0.

Podobał Ci się ten wpis? Wiesz już jak korzystać z licencji przy projektowaniu grafik? Może zechcesz odwiedzić mnie na Facebooku? Będzie mi miło mogąc Cię lepiej poznać:-) Na profilu znajdziesz więcej porad dotyczących pracy z grafiką, przydatnych w codziennym życiu (nie tylko zawodowym). Kliknij na ikonkę poniżej żeby odwiedzić mnie na FB. Do usłyszenia / do zobaczenia!