W momencie gdy wynaleziono druk, pismo stało się powszechnym środkiem komunikacji międzyludzkiej. Coraz więcej osób zaczęło czytać i pisać, a dostęp do książek stał się znacznie łatwiejszy.

Współczesne pismo można podzielić na różne grupy: pismo ręczne, maszynowe i drukowane. Jesteśmy w stanie odczytać tekst sporządzony każdym z typów pisma, lecz w zależności od sposobu zapisu, będzie się to odbywało w różnym tempie. Najtrudniej jest odczytać pismo ręczne, ponieważ ma ono wiele cech indywidualnych, które mogą utrudnić właściwe zrozumienie. Dużo łatwiej czyta się teksty drukowane, o ściśle zachowanym porządku i wyglądzie. Aby komunikacja międzyludzka przebiegała sprawnie, konieczne stało się uproszczenie niektórych sposobów zapisu znaków.

Dawniej niemalże każdy kraj używał odmiennych krojów czcionek, co często przyczyniało się do utrudnień w trakcie czytania tekstu. Zaczęto więc ujednolicać krój czcionek, tak by ich wzrokowe rozpoznanie stało się łatwiejsze. Badania wykazały, że w czytelności pisma dużą rolę odgrywa budowa liter. Koniecznością stało się więc udoskonalenie sposobu składania i drukowania, pojawił się druk offsetowy oraz rozpoczęto stosowanie technik fotoskładu, a w późniejszym czasie upowszechniło się komputerowe składanie tekstów.

Język Internetu i jego ciągła ewolucja

We współczesnym świecie, w którym wielką rolę odrywa Internet, komunikacja międzyludzka opiera się na nowym, dotąd nieznanym języku. Pojęcie języka Internetu jest bardzo szerokie i trudno jest w pełni przedstawić wszystkie jego aspekty, ponieważ jedną z jego głównych cech jest ciągła ewolucja. Wraz ze wzrostem popularności Internetu, jego język nabiera coraz większego znaczenia. Staje się on inspiracją dla wielu nowych słów, wyrażeń i konstrukcji, które z czasem przechodzą do języka powszechnego. Przede wszystkim jest to język ulegający ciągłym przekształceniom. Jego ewolucja związana jest z dynamicznym rozwojem mediów elektronicznych oraz z coraz powszechniejszym dostępem społeczeństwa do sieci.

Internet, w przeciwieństwie do innych mediów, ma zasięg globalny – nic nie stoi na przeszkodzie, by wiele osób z różnych rejonów ziemi, w jednym czasie mogło korzystać z jego zasobów. Odmienny jest także sposób przekazu informacji – w przeciwieństwie do tradycyjnego jednokierunkowego zapisu tekstu – jest on interaktywny. W akcie komunikacyjnym aktywny jest nie tylko nadawca, ale i odbiorca, który może współtworzyć tekst. Ważnym elementem tekstów zamieszczanych w Internecie jest ich hipertekstualność. Wyjątkowość tego rodzaju przekazu polega na jego otwartej formie. Teksty wykorzystujące hiperłącza mogą podlegać ciągłym modyfikacjom, nie mają jednej, ostatecznej formy. Dodatkowo autor nie ma tu wpływu na kolejność, w jakiej odbiorca będzie czytał dane dzieło bądź informacje, co potęguje wrażenie luźniej kompozycji.

Dążenie do skrótu w Internecie

W Internecie powszechne jest także stosowanie skrótowców, będących grą słów, takich jak: 4U ( for you), w8 (wait), cu (see you) czy polskie 3m się (trzymaj się). Jest to zjawisko charakterystyczne dla komunikacji w Internecie, które ma na celu upodobnić pismo do tekstu mówionego. Zjawisko to związanie jest ze zbliżoną formą brzmieniową podanych kombinacji. Także występowanie akronimów jest wyjątkowo popularne wśród społeczeństwa internautów. Zwroty takie jak brb (be right back) czy nc (no comment) są powszechnie stosowane i rozumiane przez użytkowników sieci. Język internetowy jest wyjątkowo ekspansywny – jego rozwój i ewolucja odgrywają bardzo dużą rolę w kształtowaniu się tradycyjnego języka. Dzięki globalnemu zasięgowi Internetu, możliwe jest przenikanie kulturowe wielu języków, a co za tym idzie, upowszechnianie się form językowych charakterystycznych dla poszczególnych użytkowników. Obecnie najpopularniejszym językiem w sieci jest angielski. Dlatego też jego wpływ na inne języki jest największy – widać to zwłaszcza na przykładzie nowych słów pojawiających się w naszym języku.

Komunikacja międzyludzka a emotikony

Jedną z najbardziej charakterystycznych form języka internetowego jest stosowanie emotikonów, powszechnie znanych jako „buźki” lub „uśmieszki”. Są to znaki złożone z nieliterowych kombinacji znaków, które tworzą wyobrażenia graficzne, stosowane pierwotnie w celu wyrażenia emocji. Głównym problemem dla internautów jest brak kontekstu sytuacyjnego oraz niemożliwość posługiwania się gestem i mimiką. Możliwe jest tylko nieznaczne zbliżenie się do bogactwa, jakie stwarza język mówiony. Do niedawna jedynym sposobem zwiększenia natężenia emocjonalnego w tekście, było stosowanie tradycyjnie pojętej interpunkcji. Jednak nie było to wystarczające w świecie, gdzie wraz z postępem nauki, zmieniły się potrzeby komunikacyjne społeczeństwa. Rozwiązaniem tego problemu stały się dla wielu ludzi emotikony. Ich popularność jest wyjątkowo duża, biorąc pod uwagę, że powstały dopiero w latach 80 XX wieku. Ich ekspansja jest związana przede wszystkim z rozwojem Internetu – stały się jednym z nieodłącznych elementów komunikacji w sieci. Głównym z powodów dla których stosujemy emotikony jest chęć prostego i szybkiego przekazania własnych emocji.

Podstawowym założeniem kodu jest potrzeba odwrócenia tekstu o 90 stopnie w prawo, wówczas bowiem kombinacja znaków najprędzej skojarzy się z konkretnymi obrazami, których zadaniem jest przywołanie określonych desygnatów lub niewerbalnych zachowań komunikacyjnych. Proces ten narusza jedną z najważniejszych zasad w naszej kulturze pisma – linearności tekstu, ponieważ zostaje zaburzony poziomy układ tekstu. Emotikony są uniwersalnym kodem, który jest rozpoznawalny i czytelny bez względu na język. Coraz częściej można zaobserwować, że znaki te pojawiają się także w tradycyjnych formach tekstowych – wykorzystywane są we współczesnej reklamie, pojawiają się w prasie i literaturze. Ich ekspansja związana jest przede wszystkim ze zwiększającym się znaczeniem języka Internetu. Coraz liczniejsza grupa ludzi wykorzystuje emotikony w codziennej komunikacji komunikacji międzyludzkiej, przenosząc ten rodzaj pisma do powszechnego użytku.

Język esperanto

Pisząc o procesie ewolucji języka warto wspomnieć o języku esperanto. Twórca tego systemu – Ludwik Zamenhof, opracował swój własny system językowy w przeciągu zaledwie kilkunastu lat, a końcowy efekt pracy udostępnił w 1887 roku. Jest to język stworzony sztucznie, mający na celu ułatwić międzynarodową komunikację. Esperanto jest językiem neutralnym, nienależącym do żadnego narodu, oparty jest jednak w dużej części na bazie języków indoeuropejskich. Jego powstanie nie było związane z chęcią zastąpienia jakiegoś konkretnego języka narodowego, miał jedynie stanowić ułatwienie w komunikacji między ludźmi, posługującymi się różnymi językami oraz pełnić rolę języka pomocniczego. Esperanto jest pierwszym tak udanym projektem systemu językowego, który został utworzony sztucznie. Trudno jest dokładnie określić ile osób obecnie posługuje się tym językiem, przyjmuje się że jest to ok. 1 miliona osób na całym świecie. Szacuje się, że dla pewnej grupy ludzi (około kilkuset do kilku tysięcy osób) jest to podstawowy systemem porozumiewania się. Komunikacja międzyludzka na pewno byłaby łatwiejsza gdyby w przyszłości udało się znaleźć sposób na upowszechnienie się języka zrozumiałego dla wielu kultur i społeczeństw.